28 november 2017
Benjamin Clementine: 'I'm not your negro!'
'Fantastisch, magisch, zeer authentiek, ontregelend. Dat was Benjamin Clementine in de Doelen. Ondertussen doen meerdere visies en oordelen de ronde, maar ik vond het fenomenaal.' schreef bezoeker Rob Veltman de dag na het concert.
Veltman weet de sfeer van het concert prachtig te verwoorden in het onderstaande concertverslag dat hij met ons deelde:
'Op het podium staan verschillende paspoppen: kinderen, (zwangere) vrouwen, mannen. Jij en ik. Humanity. Benjamin Clementine aan de vleugel wordt links en rechts geflankeerd door een bassist en een drummer op een verhoging. Al vrij snel wordt duidelijk dat dit geen gewone avond gaat worden. De grote zaal van de Doelen dwingt plechtige stilte af, iets wat Clementine deels lijkt te verbazen. Hij mompelt zacht de vraag of het koud is omdat de stilte slechts doorbroken wordt door voorzichtig gekuch (“coughing”). Zelf versta ik, ingegeven door de doodse stilte om mij heen, "coffin” en vraag mij af of hij het over de zaal heeft of over onze respons? Mijn twijfel over de betekenis van zijn woorden tekent eigenlijk de avond, steeds weer lijkt Clementine op zoek naar de bewegende grens tussen begrip en onbegrip.
Voordracht met analogie naar Trump
Na drie nummers stopt hij en vraagt de technicus om een boek te halen dat nog in de tourbus ligt. Terwijl we wachten maakt hij wat ongemakkelijk een praatje. Alsof hij ons wil leren kennen, maar wij ons niet direct gewonnen geven. Het boek blijkt een verzameling verhalen van Oscar Wilde te zijn en Clementine begint het verhaal van de Zelfzuchtige Reus (The Selfish Giant) voor te lezen en vrij snel wordt de analogie met Trump duidelijk. Rustig leest Clementine verder en zeker vijf tot tien minuten luistert de zaal ademloos. Wanneer hij halverwege het verhaal is, sluit Clementine het boek en vertelt hoeveel moeite hij heeft om in een wereld als dit oude hits te moeten spelen. Liever is hij actueel en zingt/spreekt hij over wat er nu speelt. Hierbij stelt hij zich niet op als guru of alwetende: “we are all students in life”, stelt hij fluisterend tussen twee nummers in.
Wanneer de muziek weer klinkt zijn het vooral de nummers van de meest recente plaat, waarin Clementine de wereld van dit moment bezingt en becommentarieert. Plots stopt hij weer met spelen omdat enkele mensen de zaal verlaten. Komen zij terug of zijn ze voorgoed weg, vraagt hij zich af. Een paar minuten blijft hij wachten. De zaal beweegt voorzichtig, er wordt gelachen. Clementine ontregelt het normale concertgevoel. Hier is het niet "u vraagt, wij draaien".
De reguliere set eindigt met een prachtige uitvoering van Condolence, dat afgesloten wordt door een a-cappella versie door iedereen in de zaal. Hoewel er lacherig wordt gereageerd is het Clementine duidelijk ernst en lukt het hem om uiteindelijk iedereen rustig en oprecht mee te laten zingen:
"I’m sending my condolence to fear
I’m sending my condolence
I’m sending my condolence to insecurities".
Toegift neemt onverwachte wending
Wanneer de zaal enthousiast de artiest terugroept voor een toegift, klinkt vlak voordat de band weer beginnen wil een soort Afrikaanse jubelkreet, die van mensen uit Zimbabwe blijkt te zijn. Wanneer Clementine vraagt waar de jubel vandaan komt, antwoordt iemand dat het feest is vanwege het vertrek van Mugabe, een "Hitler". Precies dit brengt de zanger tot een nieuwe pauze waarin hij aangeeft dat welke heerser dan ook hetzelfde is als ieder ander. Hij relativeert als het ware het belang vanuit zijn visie dat wij allemaal verantwoordelijk zijn voor goed én kwaad. Zijn verhaal gaat verder over “the king and queen” en zijn herinneringen aan Koningsdag in Amsterdam, totdat hij vanuit het publiek plots toegeschreeuwd krijgt dat men muziek wil horen. Ook klinkt er een luidkeels boegeroep. Op dat moment is duidelijk een vlaag van woede te zien: "I'm not your negro!". De tijd waarin zwarte muzikanten alleen hun muziek of woorden mochten laten horen op afroep en puur ter vermaak van een (wit) publiek, is voorbij. Clementine legt uit dat hij geen dummy is, zoals de paspoppen die op het podium staan, die meedoet aan het vaststaande spel “ik speel, jij klapt, ik speel, jij klapt …”. Nee, Benjamin Clementine zoekt contact.
Voor veel mensen in de zaal maakt dat inderdaad juist het verschil en meerdere bezoekers richten zich dan ook boos tot de schreeuwende boe-roepers. Terwijl enkele groepjes mensen verdwijnen door de deuren, geeft Clementine nog even aan dat hij hen niet nodig heeft: "Fuck them.”. Om vervolgens op dat moment te gaan doen wat zij eerder zo graag wilden: doorspelen. London en Nemesis krijgen een prachtige vertolking.
Concert laat niemand onberoerd
Wat mij betreft is het duidelijk, Benjamin Clementine lééft zijn muziek. Hij zoekt authentiek contact en voelt zich begaan met wat er om ons heen gebeurt. Dát vindt hij belangrijker dan het consumentisme in de muziek. Hij vertelt zijn verhaal. Als je dat horen wilt en daarvoor wilt betalen, fijn. Heb je betaald maar geen oren naar zijn werkelijke verhaal en wil je slechts geamuseerd worden, dan ben je aan het verkeerde adres. Zijn optreden schuurt, ergert of ontroert, maar laat uiteindelijk niemand onberoerd.'
'Een zeer memorabele avond!'
Bekijk hieronder een aantal concertfoto's en reacties van andere bezoekers.
Reacties
Laura Bakker
'Connect and share with each other'. Wat een heerlijke, inspirerende avond bij Benjamin Clementine. Met een prachtige stem en nog mooiere verhalen weet hij door storytelling en nummers men aan het denken te zetten. Ik ben nog meer fan.
100procent010
Zelden zo teleurgesteld in een concert waarop ik me had verheugd.. Gelukkig heb ik eerder een fantastische Benjamin Clementine gezien, maar met voordrachten, flauwe verhaaltjes en grapjes en ellenlang zingen van het publiek was vanavond een wanvertoning.
Simone van Hugten
Heftige show van Benjamin Clementine. Prachtige songs en prachtige stem, maar hij wil daarnaast een statement maken.
JC
Benjamin Clementine leverde een enerverende avond op. Van prachtige nummers tot ellenlang voorlezen van een sprookje, publiek dat wegliep of 'Please, just sing a song.' riep, discussie in de zaal en een retegoede toegift..
Maayke
Op de terugweg van memorabel concert van Benjamin Clementine in de Doelen. Waanzinnige en bijzondere stem, maar helaas wat grimmige sfeer aan het eind.
Crawfordone
Dear Mr. Clementine, thank you so much for your outstanding performance, your insights, interactions and music in Rotterdam tonight.
Ook een verhaal? Stuur het ons!